Vriendschap met en zonder alcohol: een verhaal van transformatie

Een blog gebaseerd op aflevering 4 van de Vitamine Vriendschap Podcast

Een nieuwe kijk op vriendschap

"Normale mensen zijn zoals eenhoorns - iedereen weet hoe ze erogen, maar niemand heeft er ooit één gezien." Deze uitspraak van Evi, mijn gast in deze aflevering, geeft direct de toon aan. Evi is moeder, podcastmaker en werkt voor de Vlaamse overheid. Maar wat haar verhaal zo bijzonder maakt, is haar transformatie: van 30 jaar podiumervaring als actrice en stand-up comedian naar een volledig nieuw leven zonder alcohol.

In 2022 stopte Evi met drinken en startte ze haar succesvolle 'Alcohol Alarm Podcast'. Geen manifest tegen alcohol, maar een eerlijke blik op wat het betekent om nuchter te worden in een wereld waar alcohol overal aanwezig is.

Luister de podcastaflevering

Van groot naar klein: De evolutie van een vriendenkring

Evi's definitie van vriendschap is drastisch veranderd door de jaren. "Ik was altijd de gangmaker," vertelt ze. "Ik organiseerde evenementen, stak feestjes in elkaar, bracht mensen bij elkaar." Ze was gewend aan een uitgebreide kring van mensen om zich heen - collega's uit de theaterwereld, café-kennissen, nachtleven-contacten.

Maar tijdens de coronaperiode kwam een pijnlijke waarheid naar boven. Toen Evi en haar man hun bruiloft moesten inkrimpen van 500 naar uiteindelijk 10 gasten, realiseerde ze zich: "Wie moeten we eigenlijk uitnodigen?" Die vraag dwong haar na te denken over het verschil tussen haar entourage en echte vriendschap.

"Keep the circle small," is haar motto geworden. "Vroeger moest ik veel mensen kennen, veel volk rondom mij. Nu hou ik het klein."

Alcohol als sociaal glijmiddel

Voor Evi was alcohol jarenlang "een sociaal glijmiddel in fake friendship." Het hielp haar nieuwe mensen te leren kennen, gaf moed om emoties te uiten, en was de lijm die mensen aan de praat kreeg. Haar avonden begonnen vaak pas om elf uur 's avonds, na het theater, en ze was getraind om snel op hetzelfde niveau als de anderen te komen.

"Ik was ook meestal degene die gebeld werd als ze met een delegatie in Antwerpen waren - waar kunnen we nog terecht?" Ze werd de stadsgids die iedereen door de nacht loodste, tot vroeg in de ochtend.

De coronacrisis als keerpunt

Toen de wereld tot stilstand kwam, kwam ook Evi tot stilstand. Geen collega's, geen café-kennissen, alleen thuis met zichzelf en haar gezin. "Misschien was het net dat, dat er tijdens corona gebeurd is. Van altijd heel druk en sociaal en veel mensen rondom mij, ineens tussen vier muren en mezelf leren graag zien."

In deze periode transformeerde ze van een sociale drinker naar wat ze zelf een "asociale drinker" noemt. Door haar gastric bypass troffen de glaasjes haar steeds harder. Na een maand zelfstandig stoppen met drinken en een terugval, zocht ze professionele hulp.

Alleen door het dal

Het afkickproces was voor Evi iets dat ze alleen moest doorstaan. "Dat is iets wat je echt helemaal zelf moet doen. Kan niemand jou bij helpen, behalve een hulpverlener."

Deze fase bracht teleurstelling met zich mee: "Ik heb ook mensen vroeger geholpen laten opnemen. Niemand hielp mij. Ik stond daar precies helemaal alleen." Het was een belangrijke les in onafhankelijkheid: leren niet afhankelijk te zijn van anderen.

Echte vriendschap blijft

Na het afkicken werd duidelijk wie Evi's echte vrienden waren. "Dan zijn het de vrienden die je aanvaarden, zoals je ook bent nu, die wisten dat die er al zat. Die mij ook al zo kenden zonder ik het zelf wist."

Deze vrienden gaven haar de vrijheid te veranderen, uit evenwicht te gaan, maar hielden respect voor wat ze deed. "Als ik dan iets nieuws in de wereld zet, die zijn daar op de boekrelease. Die staan daar op mijn kick-off-weekend."

Grenzen stellen

Een cruciaal onderdeel van Evi's transformatie was het leren stellen van grenzen. "Mensen mochten veel fouten maken. Ik bleef dat maar vergeven. Maar heb wel geleerd door te stoppen met drinken en door die coaching en trainingen te volgen, mijn grenzen aan te geven."

Dit zorgde ervoor dat sommige vrienden afvielen. "Ook familiaal. Evi die nee zegt. Oei, die stelt haar grenzen. Heel raar."

De wetenschappelijke kant

Hoogleraar levenslooppsychologie Nele Jacobs bevestigt Evi's ervaringen vanuit wetenschappelijk perspectief. Over alcohol en vriendschap zegt ze: "Een gevaarlijke combinatie. Alcohol maakt je loslippiger. De kans dat je dan dingen zegt die wel spelen, maar vanuit nuchtere toestand misschien niet zo groot zijn, is veel groter."

Over verwachtingen in vriendschap: "Als verwachtingen duidelijk zijn en uitgesproken zijn, zorgen ze voor duidelijkheid en stabiliteit. Je weet waar je aan toe bent."

Nieuwe avonden, nieuwe verbindingen

Evi's sociale leven ziet er nu anders uit. In plaats van donkere kamertjes en het nachtleven, zijn het spelletjesavonden en gezamenlijk koken. "Ik merk ook, door niet te drinken, komt er veel meer tijd vrij. Nu ga ik veel sneller mee aan tafel zitten."

Ze kan nu meer van het spel genieten zonder de fanatieke winnersmentaliteit die alcohol versterkte. "Als ik niet win, is dat ook niet zo erg. En dat houdt het ook gezellig."

Eerlijkheid en botsingen

Een belangrijk inzicht van Evi: "Botsen in vriendschap is goed, omdat het laat zien dat je eerlijk bent." Volgens haar betekent het dat er oprechtheid in de relatie zit. Je kunt het immers niet altijd met elkaar eens zijn.

Nele Jacobs bevestigt dit: "Botsen hoeft niet slecht te zijn. Het gaat erom hoe je daarmee omgaat. Ga je dit gebruiken om dingen uit te spreken en elkaar beter te leren kennen?"

Mijn eigen vriendschapsreis

Ook ik maakte in deze periode een eigen vriendschapsreis door. Maandenlang liep ik rond met de vraag: zijn mijn vriendschappen met mijn drie beste vriendinnen nog wel van deze tijd? Of proberen we zes keer per jaar te reanimeren wat ooit was?

Het uitspreken van deze twijfels - eerst ruw en ongecensureerd bij Antje, later genuanceerder bij de anderen - zette alles in beweging. Het leidde uiteindelijk tot een weekendje weg waarin we onze vriendschapsvragen tot diep in de nacht bespraken en weer tien stappen dichter bij elkaar kwamen.

De essentie

Evi's verhaal laat zien dat vriendschap tijdens veranderingen in je leven een andere vorm kan krijgen. 

"Goeie tijden, slechte tijden, dat is vriendschap. Een constante die er eigenlijk altijd is."

Deze blog is gebaseerd op aflevering 4 van de Vitamine Vriendschap Podcast. Wil je meer weten over vriendschap? Download gratis 10 vragen waarmee je jouw vriendschappen verdiept via www.vitaminevriendschap.nl